* Điều kiện lịch sử dẫn đến sự ra đời của triết học Mác:

- Vật chất là một phạm trù triết học cơ bản, là nền tảng của chủ nghĩa duy vật. Xung quanh phạm trù vật chất luôn diễn ra cuộc đấu tranh giữa chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa duy tâm.

- Khuynh hướng chung của các nhà duy vật cổ đại là đi tìm một vật ban đầu nào đó và coi nó là yếu tố tạo ra các sự vật hiện tượng khác muôn hình muôn vẻ của thế giới, tất cả mọi cái đều bắt nguồn từ đó và cuối cùng tan biến trong đó.

Ví dụ:  Ta – lét quan niệm vật ban đầu là nước, mọi cái đều sinh ra từ nước và tan biến trong đó.

- Nhà duy vật thời cổ đại hiểu vật chất dưới dạng cảm tính và quy vật chất thành một thể cố định.

- Đến thời kỳ cận đại thì khoa học tự nhiên đã có một phát hiện mới, phát hiện ra sự tồn tại của nguyên tử cho nên quan niệm của thuyết nguyên tử cấu tạo của vật chất càng khẳng định. Lịch sử triết học xác nhận công lao to lớn, đóng góp quan trọng vào sự phát triển quan niệm về vật chất, tính thống nhất vật chất của thế giới, của các nhà duy vật thế kỷ XVIII: Ph. Bêcơn, Spinôđa, Điđrô.

- Mặc dù vậy, quan điểm của các nhà duy vật thế kỷ XVIII về cơ bản vẫn mang tính chất cơ giới, đó là khuynh hướng đồng nhất vật chất với nguyên tử và khối lượng.

=> Đòi hỏi phải có định nghĩa chính xác nhất về vật chất, trên cơ sở đó, triết học Mác - Lê nin ra đời.